GIỚI THIỆU VỀ NGƯỜI TRỒNG TRE ĐIỀN TRÚC ĐÃ THÀNH CÔNG
Cùng chúng tôi tham quan vườn tre rợp bóng mát, ông Tấn trải lòng về cơ duyên với tre Điền Trúc: “Nhà tôi có 2 công đất. Trước đây, trồng xoài cát Hòa Lộc, thu lợi nhuận khá cao. Về sau, biết được giống tre Điền Trúc, tôi mua về trồng thử, thấy hiệu quả cao nên trồng nhân rộng. Đến nay có hơn 100 bụi”.
Theo ông Tấn, so với trồng cây ăn trái, trồng tre lấy măng cho thu nhập ổn định vì nhu cầu của người tiêu dùng khá cao. Bên cạnh đó, vốn liếng đầu tư và khâu chăm sóc rất nhàn nhã…
Lão nông Văn Tấn khề khà kể: “Trồng tre không khó, ít bệnh, chủ yếu là phải bón phân và tưới nước thường xuyên trong mùa khô. Ngoài ra, chỉ cần bón phân Urê và phân lân, phát dọn cành dư để tạo thông thoáng, vun gốc cao, giữ ẩm cho gốc tre, giữ lại gốc rễ để kích thích ra măng non…”.
Nếu trồng đúng kỹ thuật, sau khi trồng hơn 1 năm, tre Điền Trúc sẽ cho thu hoạch. Các năm tiếp theo, tre sẽ cho măng nhiều hơn, rộ lên vào khoảng tháng 6 -7 âm lịch. Hiện nay, mỗi ngày ông Tấn thu hoạch 30-40 ký măng, bán với giá 25.000 đồng/ký. Giá măng tre thời điểm nghịch mùa, dịp Tết có lúc lên đến 50.000 đồng/ký, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho gia đình. Ông Tấn nhẩm tính, bình quân vườn tre của ông cho thu nhập khoảng 100 triệu đồng/năm.
Hiện nay, vườn tre Điền Trúc của ông Tấn có thể cho măng quanh năm, thu nhập cao hơn nhiều so với các loại cây trồng khác. Ngoài thu hoạch măng, khi đốn tre già, tạo khoảng không thông thoáng, ông Tấn còn thu được nguồn lợi từ bán thân tre, với giá 35.000 đồng/cây. Ông Tấn bộc bạch: “Măng, thân đều bán được. Lá tre thì ủ phân, bón gốc. Hiện nay, gia đình tôi đang dự định nhân rộng mô hình này”.
Nhận thấy hiệu quả kinh tế cao từ mô hình trồng tre Điền Trúc của ông Tấn, nhiều hộ nông dân lân cận cũng đã tìm đến tận nơi để mua giống về trồng với giá 35.000 đồng/nhánh. Bình quân mỗi năm ông Tấn bán được từ 700 – 800 nhánh, góp phần giúp xây dựng kinh tế gia đình ngày càng phát triển.
Chuẩn bị trước khi trồng tre lấy măng
Thời vụ trồng
Việc trồng tre đúng vào thời vụ rất quan trọng để đảm bảo tỷ lệ sống sót cao cho cây. Ở miền Đông Nam Bộ, thời vụ trồng thường nằm vào khoảng tháng 6 và tháng 7, khi đất đã có độ ẩm đủ. Tuy nhiên, nếu trồng quá sớm, ta cần chú ý đến việc cung cấp nước tưới cho cây.
Chuẩn bị đất trồng
Trước khi trồng, cần chuẩn bị đất một cách cẩn thận. Đối với những loại đất nghèo dinh dưỡng, ta nên trồng các cây thuộc họ đậu. Để cải thiện chất lượng đất, ta có thể thêm một lớp mùn hữu cơ vào đất trước khi trồng tre trúc. Đầu tiên, ta có thể đào rãnh dài khoảng 2m và sâu 60cm, theo đường đồng mức. Cần bố trí hình nanh sấu (so le) để ngăn chặn sự xói mòn của đất.
Trong trường hợp không thể đào rãnh, ta có thể đào hố với kích thước 60 x 60 x 60cm. Trước khi trồng, ta nên bón lót cho mỗi hố tối thiểu từ 10 đến 15kg phân chuồng hoai mục (hoặc 5-6kg phân hữu cơ vi sinh) cộng với 0,6kg phân NPK. Điều này giúp cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho cây trong quá trình phát triển sau này.
Cách trồng tre lấy măng đơn giản
Sau khi cây giống được xuất vườn, việc trồng ngay trong ngày là rất quan trọng. Mật độ trồng thích hợp khoảng từ 330 đến 400 cây trên mỗi hecta, tuỳ thuộc vào loại cây tre (trồng theo cự ly 3 x 4m hoặc 5 x 5m). Đối với tre Lục Trúc, có thể trồng mật độ dày hơn với giống tre tứ quý, từ 500 -1.000 cây trên mỗi hecta (3m x 4m). Khi trồng cây tre, cần sử dụng cuốc để trộn đều hỗn hợp phân với đất để đảm bảo phân bón được phân bố đồng đều.
Sau đó, đặt cây giống vào hố và sử dụng đất nhỏ mịn để lấp đầy hố và nén chặt phần gốc của cây. Sau khi trồng xong, cần tưới nước đầy đủ để đảm bảo rễ cây tiếp xúc tốt với đất và hỗ trợ sự tăng trưởng của cây. Để ngăn cỏ dại phát triển trong mùa mưa, có thể sử dụng một lớp rơm rạ bao quanh gốc cây có độ dày khoảng 10 x 20cm.
Để đảm bảo cây tre trúc phát triển tốt, cần duy trì độ ẩm đủ trong mùa khô. Việc giữ ẩm cho đất sẽ giúp cây tre phát triển mạnh mẽ và đạt năng suất tốt.
Chăm sóc cây tre sau trồng
Làm sạch vườn tre
Hằng năm, vườn tre cần được chăm sóc ba lần, vào đầu, giữa và cuối mùa mưa. Để thực hiện công việc này, sử dụng các phương tiện cơ giới như máy cày và máy kéo được trang bị giàn phát cỏ để giữ vườn sạch. Đồng thời, việc phòng chống cháy cho vườn tre cũng là một vấn đề quan trọng cần được chú trọng hàng năm. Trong mùa măng mọc, chú ý không cho gia súc vào vườn sẽ làm gãy, hỏng măng non.
Để tăng dinh dưỡng cho đất, có thể trồng xen canh các loại cây lương thực và thực phẩm. Đặc biệt, cây họ đậu và các loại cây ưa bóng là những lựa chọn phù hợp để xen canh với cây tre. Việc trồng xen canh này giúp cung cấp thêm dinh dưỡng cho đất và tận dụng tối đa diện tích vườn trồng.
Bón phân
Hàng năm, việc bón phân được thực hiện hai lần, một lần trước khi măng bắt đầu mọc trong vòng một tháng và một lần sau khi thu hoạch măng để cây phục hồi sức nhanh chóng. Sử dụng khoảng 15-20kg phân chuồng hoai (hoặc 10kg phân hữu cơ vi sinh) và bổ sung thêm khoảng 1kg phân NPK cho mỗi bụi tre trong thời kỳ kinh doanh. Phân chuồng là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho cây tre và giúp tạo ra măng sạch.
Cách bón phân: Đào rãnh nhỏ xung quanh gốc tre, cách khoảng 0,5m, sau đó rải phân và lấp đất kín lại. Nếu có thể, tưới nước cho cây trong mùa khô sẽ giúp cây phát triển tốt hơn. Cây tre cũng có khả năng ra măng trái vụ, và măng trái vụ có giá bán cao hơn nhiều so với măng chính vụ.
Sâu bệnh hại
Dù sâu bệnh hại trên cây tre là rất ít, nhưng vẫn có một số loại gây hại như:
- Bệnh thối thân (cây măng)
- Sâu cuốn lá (gây hại cho lá)
- Bệnh sọc tím (gây hại cho măng cây luồng)
- Ruồi xanh (gây hại cho lá)
- Bệnh khô héo (gây hại trên măng)
- Bệnh vàng sọc (gây hại trên lá)
- Sâu vòi voi (gây hại cho măng)
- Châu chấu (phá hại cành non)
Sau khi hoàn thành một chu kỳ sinh trưởng, cây tre sẽ ra hoa rồi chết (gọi là khuy). Thời gian của chu kỳ này tùy thuộc vào loại cây tre và có thể kéo dài từ 30-50 năm hoặc lâu hơn. Ngoại tác như đất đai và khí hậu cũng ảnh hưởng đến quá trình ra hoa của tre. Con người cũng có ảnh hưởng đến quá trình này.
Tiến hành thu hoạch măng
Sau 8 tháng trồng và chăm sóc, cây tre sẽ bắt đầu cho ra măng với năng suất ổn định theo từng năm. Trong quá trình khai thác măng, nếu gặp gốc măng có thân ngầm nằm trên mặt đất, cần phải đào bỏ ngay. Đối với những loại tre mọc theo kiểu đơn trục hay còn gọi là mọc tản như cây trúc cần câu, cây vầu, cây trúc sào, tre giang.
Khi thu hoạch măng thông thường, người ta quan sát những vết nứt trên mặt đất để xác định vị trí có măng. Sử dụng một cái thuổng đặc biệt để đào lấy phần măng củ. Măng củ là chồi mới mọc ra từ thân ngầm của cây. Măng có chất lượng tốt khi vẫn nằm trong đất, do đó trước mùa măng, nên bọc một lớp rơm rạ dày 20-30 cm quanh gốc tre để bảo vệ.