Vùng tre Bát Độ hàng hóa hơn 4.200ha
Hiện nay, huyện Trấn Yên (Yên Bái) đã hình thành được vùng măng tre Bát Độ hơn 4.200ha. Cây tre Bát Độ từ măng, cành, lá, thân đều cho thu nhập cao và ổn định. Cây trồng này cũng góp phần phủ xanh đất trống, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái.
Thấy được hiệu quả kinh tế của cây tre Bát Độ, chị Hà Thị Kiều Trang, người dân tộc Tày ở xã Kiên Thành (huyện Trấn Yên) đã chuyển đổi dần các diện tích cây trồng hiệu quả thấp như keo, bồ đề và vườn tạp để trồng tre. Đến nay, gia đình chị Trang có hơn 3,5ha tre. Vườn tre Bát Độ sau khi trồng từ năm thứ 3 trở đi sẽ được thu hoạch, thời gian có măng kéo dài hơn 3 tháng nên giúp gia đình chị có thu nhập ổn định.
Vài năm gần đây, mỗi vụ măng gia đình chị đều có thu nhập trên 100 triệu đồng. Năm 2022, giá măng tươi tăng 1,5 lần so với năm trước nên thu được trên 150 triệu đồng. Năm 2023 này, mới chỉ giữa vụ nhưng gia đình chị Trang đã thu được gần 12 tấn măng thương phẩm, thu nhập 80 triệu đồng.
Chị Trang chia sẻ: "Măng tre Bát Độ cho thu hoạch ổn định. Với hơn 3,5ha tre, mỗi năm gia đình tôi thu được gần 25 tấn măng tươi trở lên, giá măng rất ổn định và mấy năm nay có chiều hướng tăng, giao động từ 5.700 – 6.000 đồng/kg".
Sau hơn 2 thập kỷ bén rễ và phát triển, hiện nay Trấn Yên là huyện có vùng tre Bát Độ hàng hoá lớn nhất ở tỉnh Yên Bái. Cây tre Bát Độ đã mang lại cuộc sống ấm no cho hàng ngàn hộ dân ở các xã vùng cao, vùng đồng bảo dân tộc thiểu số. Huyện Trấn Yên đã hình thành vùng trồng tre nguyên liệu tập trung hơn 4.200ha, trong đó diện tích kinh doanh cho thu hoạch gần 3.300ha, sản lượng măng thương phẩm hàng năm đạt trung bình hơn 30.000 tấn. Với giá thu mua măng trung bình từ 5.700 – 6.000 đồng/kg, mỗi ha măng Bát Độ người dân có thu nhập hơn 50 triệu đồng/năm, diện tích thâm canh cao có thể đạt 70 – 80 triệu đồng/ha/năm.
Mạng lưới thu mua sản phẩm thuận tiện
Bà Trần Thị Hoàn Liên – Giám đốc Trung tâm Dịch vụ hỗ trợ - Phát triển nông nghiệp huyện Trấn Yên cho biết: Cây tre Bát Độ rất phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và trình độ canh tác của người dân trong vùng quy hoạch tre măng Bát Độ của huyện.
Bên cạnh đó, các yếu tố kỹ thuật được thực hiện một cách đồng bộ từ trồng, chăm sóc, thu hoạch, sơ chế gắn với nhu cầu của doanh nghiệp. Hàng năm, chính sách của tỉnh, của huyện đều thường xuyên hỗ trợ cho trồng mới, mở rộng diện tích tre măng Bát Độ.
Những triền đồi xưa vốn trồng sắn, keo, bồ đề và các loại cây lâm nghiệp cho giá trị kinh tế thấp nay đã được phủ xanh bằng cây tre măng Bát Độ. Đến năm 2020, vùng tre Bát Độ của huyện Trấn Yên đã được Cục Sở hữu trí tuệ bảo hộ chỉ dẫn địa lý. Hiện nay, một số xã trong huyện đã xây dựng sản phẩm măng đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao.
Với nguồn thu từ măng, cành, lá và thân, cây tre Bát Độ là nguồn sinh kế giúp hàng ngàn hộ dân trong huyện xoá đói giảm nghèo, hiện nay đang từng bước trở thành cây làm giàu cho bà con.
Ông Nguyễn Thành Dương – Phó Chủ tịch UBND xã Hồng Ca (huyện Trấn Yên) chia sẻ: "Hiện nay, chính quyền xã đã liên kết với các doanh nghiệp tiêu thụ ổn định các sản phẩm từ cây tre Bát Độ cho bà con. Điển hình như Công ty Cổ phần Yên Thành và Công ty TNHH Vạn Đạt. Ngoài ra, ngay tại địa phương, chúng tôi cũng đã thành lập Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp để thu mua, sơ chế sản phẩm măng tươi cho bà con nhân dân, từ đó đã hình thành mạng lưới thu mua sản phẩm măng tre cho rất thuận tiện".
Vụ măng năm 2023 của huyện Trấn Yên dự ước sản lượng đạt 32.500 tấn măng thương phẩm, giá trị thu nhập của toàn huyện ước đạt gần 200 tỷ đồng. Hiện nay, Công ty TNHH Vạn Đạt, Công ty Cổ phần Yên Thành đã thực hiện liên kết thu mua măng cho nông dân thông qua các HTX. Ngoài ra, nhiều tư thương ở các tỉnh Phú Thọ, Hải Dương, Tuyên Quang, Bắc Kạn thường xuyên đến thu mua măng củ, măng luộc, măng tươi và sơ chế măng khô. Các sản phẩm măng sau khi được sơ chế, chế biến đã được xuất khẩu đi các thị trường khó tính như Đài Loan, Nhật Bản…
Ông Nguyễn Kiên Định – Giám đốc Công ty TNHH Yamazaky Việt Nam cho biết: Công ty liên doanh với doanh nghiệp Nhật Bản, chuyên thu mua và chế biến măng Bát Độ để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Những năm tới, Công ty sẽ tiếp tục đầu tư mở rộng, nâng công suất chế biến để tăng lượng thu mua măng tươi cho bà con để xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản.
Hiện nay, tỉnh Yên Bái đang có chủ trương duy trì vùng nguyên liệu tre Bát Độ tại huyện Trấn Yên. Đồng thời, tiếp tục mở rộng diện tích ở các huyện khác như Văn Chấn, Yên Bình, Trạm Tấu, Mù Cang Chải nhằm phát huy hết hiệu quả về kinh tế, môi trường của loại cây trồng hữu ích và thân thiện này.